Ordenen

Ordenen en structureren, dat kunnen wij van de Thesaurus Zorg en Welzijn heel goed: websites, databases, trefwoorden, publicaties... alles nemen we onder handen. Alleen ons eigen prikbord met daarop onze vakantiekaartjes was een zootje waarin geen enkele ordening te ontdekken was.

Maar na de verhuizing is dat nu ook rechtgezet. Ik ben benieuwd wat de collega's ervan zullen vinden.

Een kamer met uitzicht

De Thesaurus Zorg en Welzijn is gehuisvest in een kantoorpand in hartje Utrecht, op een steenworp van het Centraal Station. Zoals in kantoorpanden gebruikelijk is, verhuizen wij regelmatig.

Het afgelopen halfjaar hadden we vanuit onze kamer een mooi uitzicht op de Dom. Al viel dat ook een beetje tegen. Het was het eerste wat je zag als je de kamer binnenkwam, maar vanaf de drie werkplekken moest je je in bochten wringen om hem te kunnen zien.

Vanaf vandaag zitten we op een andere kamer. Op dezelfde verdieping, maar het uitzicht op de Dom zijn we helaas kwijt.

NB: het regende niet op de tweede foto, het raam is gewoon erg vies.

Nieuwe thesaurustermen

Van een collega-thesaurusbouwer kregen wij de volgende vraag: Hoeveel nieuwe thesaurustermen per jaar krijgen jullie aangeleverd en wie werkt deze voorstellen dan uit? Doen diegenen die deze aanleveren dat en wie zijn dat in het algemeen?

Dit was ons antwoord:

Onze thesaurus groeit ieder jaar met honderden nieuwe termen. Een groot deel daarvan komt van onszelf, een klein deel wordt door anderen aangevraagd. We hebben een paar externe grootgebruikers, die vrij regelmatig nieuwe termen aanvragen. Vaak zijn dat mensen die aan een sociale kaart werken. Verder een paar mensen binnen de kennisinstituten (met name van de afdelingen documentatie, die termen nodig hebben voor in de catalogus). En uit sommige projecten waar wij aan meewerken rollen ook nieuwe termen, bijvoorbeeld als we begrippenlijsten maken.

De uitwerking wordt gedaan door de drie mensen van de Thesaurusafdeling. We hebben allemaal onze onderwerpsgebieden, bij de verdeling van de termen wordt gekeken bij wie de term het beste past. Soms vragen we daarbij hulp van degene die de term aangevraagd heeft: omdat het niet duidelijk is in welke context de term gebruikt wordt, of omdat de aanvrager een deskundige op dat gebied is. Al is het ook zo dat deskundigen vaak met zo’n uitgebreide uitleg komen dat het ons dan nog flink wat moeite kost om alles in te perken. Soms koppelen we ons werk terug naar de aanvrager, soms niet.

Wilt u ook trefwoorden laten opnemen in onze thesaurus, of wilt u op de hoogte worden gehouden van de nieuwe trefwoorden die wij opnemen? Kijk op onze website!

Prachtwijken & Krachtwijken

Er is binnen het kabinet onenigheid over de financiering van veertig achterstandswijken. De bewindslieden kunnen het niet eens worden over de manier waarop de aanpak van deze wijken betaald moet worden.

Er lijkt ook onenigheid te zijn over hoe deze wijken nu genoemd worden. Een jaar geleden werden ze nog gewoon probleemwijken of achterstandswijken genoemd. Dat zijn benamingen die aardig aangeven wat er met de wijken aan de hand is.

In het coalitieakkoord van 7 februari 2007 duikt voor het eerst de benaming prachtwijken op:

Project: Van probleemwijk naar prachtwijk
Er komt een offensief om probleemwijken te ontwikkelen naar prachtwijken. Onderdeel daarvan zijn aanvalsplannen met gemeenten, woningcorporaties, bedrijfsleven, politie, welzijnswerk en scholen, waarbij zij het eens worden over doelen, geld en middelen. De rijksoverheid is medefinancier, inspirator en verbinder.

Daar hadden we op de Thesaurusafdeling wat moeite mee. Want hoe definieer je deze wijken nu? Uiteindelijk kwamen we tot deze ietwat gekunstelde constructie:

toekomstige voormalige probleemwijken die ingrijpend verbeterd zijn door samenwerking tussen gemeenten, woningcorporaties, bedrijfsleven, politie, welzijnswerk en scholen; de rijksoverheid is medefinancier, inspirator en verbinder

Vorige maand ging het Actieplan Krachtwijken naar de Tweede Kamer. De prachtwijken hadden dus een andere beginletter gekregen en waren veranderd in krachtwijken. In het Actieplan is te lezen:

In afwijking van de naam die in het Coalitieakkoord wordt gehanteerd, namelijk “Van probleemwijk naar prachtwijk” heet het project voortaan “Van aandachtswijk naar krachtwijk”. De reden hiervoor is dat bewoners tijdens de wijkentoer meermalen hebben aangegeven, dat de term probleemwijk onvoldoende recht doet aan de positieve kanten van een wijk, en de inwoners zich wat hun wijk betreft ook niet altijd in de term probleemwijk herkennen. De benaming aandachtswijk doet meer recht aan de werkelijkheid. De term “krachtwijk” is gekozen, omdat het terug leggen van de kracht bij de bewoners in de wijkaanpak centraal staat en het hierbij bovendien niet alleen gaat om het “stenen stapelen”, maar er ook een nadrukkelijke verbinding met de sociaal-economische agenda en veiligheid wordt gelegd.

Intussen is ook de benaming Vogelaarwijken opgedoken om de veertig wijken aan te duiden. Deze twee nieuwe termen zullen in het komende supplement opgenomen worden als synoniemen van prachtwijken. Al vragen we ons wel een beetje af of aan het einde van de kabinetsperiode de woorden prachtwijk, krachtwijk en Vogelaarwijk nog wel gebruikt zullen worden, of dat er misschien weer andere, nog mooiere benamingen zullen worden verzonnen.

Wat is een thesaurus eigenlijk?

Die vraag horen we regelmatig op feestjes (en we zijn steeds blij verrast als we iemand tegenkomen die wel weet wat het is).

Bij de veelgestelde vragen op onze website staat: "Een thesaurus is een een lijst met woorden / termen over een bepaald domein, gebaseerd op de natuurlijke taal, met een gestructureerde zoekleiding door middel van relaties tussen deze termen." Een thesaurus is dus een verzameling trefwoorden met daartussen, om het zoeken te vergemakkelijken, relaties. Drie soorten relaties komen in vrijwel alle thesauri voor:

1. synoniemen. Dit zijn relaties tussen woorden die (ongeveer) hetzelfde betekenen. Zoals bijvoorbeeld syndroom van Down en downsyndroom. In thesaurusjargon is dit de Use-Used for-relatie.
2. hiërarchisch. Dit zijn relaties tussen begrippen waarbij het ene begrip een onderdeel vormt van het andere. Zoals bijvoorbeeld: Nederland en Gelderland. Of zorgberoepen en verpleegkundigen. In thesaurusjargon: BT-NT (broader term-narrower term).
3. associatief. Deze relatie ligt tussen begrippen die wel met elkaar te maken hebben en waar geen van de andere twee relaties tussen ligt. Bijvoorbeeld: doping en sport. Deze relatie heet de RT (related term).

Soms staat in een thesaurus ook nog een uitleg van een begrip, de SN (scope note). Veel thesauri kennen nog meer relaties, maar die komen minder vaak voor.

Voorstellen

Aan de Thesaurus Zorg en Welzijn werken vier mensen. Marjan, Richard en Raffaela zorgen voor de dagelijkse gang van zaken; Maria coördineert de afdeling.

Tot zover is het eenvoudig. Maar deze vier mensen zijn verbonden aan en worden betaald door drie verschillende organisaties! Raffaela en Maria werken voor Vilans, Marjan werkt voor het Nederlands Jeugdinstituut en Richard voor MOVISIE. Marjan, Richard en Raffaela hebben samen een kamer bij Vilans; Richard heeft daarnaast ook een werkplek bij MOVISIE.

We gaan bloggen!

Wij, de medewerkers van de Thesaurus Zorg en Welzijn gaan bloggen. Over onze thesaurus, over ons vakgebied, over gebeurtenissen op onze afdeling en over de terminologie in de sector zorg en welzijn. Ook zullen we ongegeneerd reclame gaan maken voor onze eigen producten. U bent gewaarschuwd!